เครื่องจักรที่ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม ประกอบขึ้นเป็นแหล่งพลังงาน โดยปรากฎในรูปของเครื่องอุปกรณ์ เช่น สายพาน เกียร์ หรือชิ้นส่วนต่างๆ ที่ถูกสร้างมาเพื่อทำให้บรรลุจุดมุ่งหมายเฉพาะเจาะจงอย่างหนึ่ง เครื่องจักรส่วนมากจะใช้พลังงานขับเคลื่อน เช่น พลังงานเชิงกล เคมี ไฟฟ้า ความร้อน ซึ่งเครื่องจักรจะเรียกตามประเภทของพลังงานที่ใช้ เช่น เครื่องจักรพลังงานเชิงกล เครื่องจักรพลังงานความร้อน เครื่องจักรพลังเคมี เป็นต้น

3 ประเภทของเครื่องจักรอุตสาหกรรม

1.แขนกลหุ่นยนต์อุตสาหกรรม

เป็นเครื่องจักรที่มีลักษณะอยู่ที่แขนของหุ่นยนต์ โดยแขนของหุ่นยนต์สามารถเปลี่ยนส่วนข้อมือจับ ได้หลากหลายรูปแบบ และมีรูปร่างที่แตกต่างกันออกไปตามลักษณะในการใช้งาน  มีหน้าที่จับวางชิ้นงาน เคลื่อนย้ายสิ่งของในการผลิตไปยังตำแหน่งที่ต้องการได้อย่างแม่นยำ และรวดเร็ว ซึ่งนิยมนำมาใช้ในขั้นตอนที่มีการทำซ้ำๆ เป็นระยะเวลาต่อเนื่อง การใช้แขนหุ่นยนต์ในงานเหล่านี้ช่วยลดความผิดพลาดของการทำงานได้ดียิ่งขึ้น

2. เครื่องจักรอุตสาหกรรมไฮดรอลิก

เป็นระบบการทำงานโดยส่งกำลังของของเหลวหรือน้ำมันไฮดรอลิกในการส่งถ่ายพลังงาน  มาเป็นตัวขับเคลื่อนการทำงานในรูปของ อัตราการไหลและความดันให้เปลี่ยนเป็นพลังงานกล โดยผ่านตัวกระทำ เช่น กระบอกสูบ มอเตอร์ไฮดรอลิก ในอุตสาหกรรม  เป็นระบบที่สามารถส่งแรงในการทำงานได้ดีมาก และมีความรวดเร็วในการเปลี่ยนทิศทางในการส่งกำลัง จึงจัดอยู่ในกลุ่มเครื่องจักรกลหนัก แม้ในปัจจุบันอาจจะมีการใช้งานระบบไฮดรอลิกที่น้อยลง แต่ก็ยังมีอีกหลายโรงงานที่ยังคงใช้ระบบนี้เช่นกัน

3.เครื่องจักรอุตสาหกรรมไฟฟ้า

เป็นเครื่องจักรที่ใช้กระบวนการของแม่เหล็กไฟฟ้า เช่น มอเตอร์ไฟฟ้า เครื่องกำเนิดหรือหม้อแปลงไฟฟ้า ระบบของเครื่องจักรไฟฟ้าในปัจจุบันทำงานผ่านระบบควบคุมอิเล็กทรอนิกส์ หลายๆ อุตสาหกรรมจึงนิยมเลือกใช้ เพราะคำนึงถึงความสำคัญในการอนุรักษ์พลังงานสีเขียวที่ทั่วโลกกำลังให้ความสำคัญด้านพลังงานทดแทน

เครื่องจักรอุตสาหกรรมที่จำแนกตามการใช้งาน

1. เครื่องจักรกลที่ใช้ยกและขนถ่ายวัสดุ

การขนถ่ายวัสดุต้องเลือกอุปกรณ์ขนถ่ายให้เหมาะสมกับวัสดุหรือสินค้า เพื่อให้การยก เคลื่อนย้าย ขนถ่ายวัสดุปลอดภัย และมีความรวดเร็ว เกิดปัญหาให้น้อยที่สุด เช่น รถเครน รถยก 

2. เครื่องจักรกลที่ใช้ยกในงานโยธา หรืองานสร้างถนน 

เครื่องจักรที่ใช้ในงานโยธาและงานสร้างถนนมีหลากหลายชนิด เช่น รถแทรกเตอร์ รถตัก เครื่องจักรสำหรับงานขุด รถบด รถขูดอุ้มดิน  รถเกรด รถพ่นยาง

3. เครื่องจักรกลที่ใช้ยกในงานคอนกรีต

เครื่องจักรที่ใช้ในงานคอนกรีต ได้แก่ เครื่องสั่น-ผสมคอนกรีต เครื่องปั๊มคอนกรีต เครื่องยิงคอนกรีต เครื่องพ่นปูนทราย 

4. เครื่องจักรกลที่ใช้กับงานฐานราก

เครื่องจักรที่ใช้ในงานก่อสร้างฐานราก ได้แก่ เครื่องตอกเสาเข็ม เครื่องจักรที่ใช้ในการก่อสร้าง เสาเข็มเจาะและกำแพงกันดิน เครื่องอัดน้ำปูน (Cement Grouting Machine) เครื่องทำเสาเข็มดินซีเมนต์

5. เครื่องจักรกลที่ใช้ในงานขุดเจาะ

เครื่องจักรที่ใช้ในงานขุด งานเจาะ ได้แก่ เครื่องอัดลม เครื่องเจาะหิน เครื่องดันท่อ แบ็กโฮแดร็กไลน์  รถตักหน้า-ขุดหลัง

6.เครื่องจักรและอุปกรณ์ผลิตอาหาร

เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ใช้ในกระบวนการผลิตแปรรูปอาหาร ต้องเป็นเครื่องที่สะอาด และป้องกันการปนเปื้อนจากสิ่งสกปรก ได้แก่  เครื่องบด เครื่องคัดขนาด เครื่องปิดฝากระป๋อง เครื่องปอกเปลือก

7. เครื่องจักรกลและอุปกรณ์การพิมพ์

เครื่องจักรและอุปกรณ์การพิมพ์ ได้แก่ เครื่องตัดกระดาษ เครื่องเข้าห่วงกระดูกงู  เครื่องเจาะรูกระดาษ เครื่องอ่านภาพ  เครื่องตัดมุม เครื่องปั๊มไดคัททองเค เครื่องพิมพ์สกรีน

8. เครื่องจักรกลงานอุตสาหกรรม

เครื่องจักรกลงานอุตสาหกรรม ได้แก่ เครื่องมือตัดแต่งขึ้นรูปโลหะ เครื่องมือวัด เครื่องมือช่าง อุปกรณ์ที่ใช้ในโรงงาน เครื่องกลึง เครื่องกัด เครื่องขัดผิว  หุ่นยนต์อัตโนมัติ 

เครื่องจักรที่มีคุณภาพต้องประกอบด้วย 5 คุณลักษณะดังนี้

1. เครื่องจักรต้องออกแบบได้มาตรฐานอุตสาหกรรม มีความแม่นยำ เที่ยงตรง วัสดุมีความแข็งแรง  ใช้ทำงานได้ตรงตามวัตถุประสงค์ของเครื่องมือ

2. สามารถรองรับชั่วโมงในการทำงานได้เป็นเวลานาน ไม่มีปัญหาระหว่างการทำงาน

3. เครื่องจักรที่มีขนาดใหญ่มีการติดตั้งไว้พื้นที่ที่เหมาะแก่การใช้งานได้สะดวก มีระบบความปลอดภัย ป้องกันสภาพแวดล้อมที่อาจะส่งผลต่อการใช้งาน

4. ใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้งาน

5. มีการบำรุงรักษาเครื่องจักร หมั่นตรวจเช็ค เปลี่ยนอะไหล่ ซ่อมแซม เครื่องจักรให้อยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งานอยู่เสมอ เพื่อให้เครื่องจักรสามารถใช้งานได้ในระยะยาว 

การเลือกใช้เครื่องจักรอุตสาหกรรมที่ทันสมัยไม่เพียงแต่ช่วยให้ธุรกิจสามารถแข่งขันในตลาดปัจจุบันได้ ด้วยเครื่องจักรอุตสาหกรรมสามารถลดต้นทุน และลดเวลาการผลิตและยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานอีกด้วย สิ่งที่โรงงานต้องทำคือใช้เลือกใช้เครื่องจักรที่เหมาะสมกับงานและเรียนรู้วิธีการใช้งานให้ถูกต้อง แต่ยังเป็นตัวเลือกที่ดีในการลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มผลตอบแทนอย่างมากของธุรกิจด้วย